De 5 fases van zakelijk leiderschap en ik deel (gratis!) boeken uit!

In dit artikel deel ik een paragraaf uit mijn boek Fundament van Succes. Het is een long read over de 5 fases van zakelijk leiderschap, dus ga er even voor zitten! Ik stel een aantal waardevolle vragen aan het eind om tijdens de donkere dagen eens op te kouwen.

Voordat je gaat lezen over de vijf fases van ondernemerschap even het volgende:

Gratis boekje bij aanschaf Fundament van Succes of een ander actieboek:
Er draait deze maand een toffe actie bij managementboek, waarbij je bij de aanschaf van een heel aantal boeken (waaronder Fundament van Succes!) helemaal gratis het boekje: Zet het op een bierviltje krijgt. Dus, zoek je nog leuke Sinterklaas of Kerstcadeautjes? Bestel hier één van de 15 actieboeken – affiliatelink – (Suggestie: Fundament van Succes ;-)) En ontvang tijdelijk gratis Zet het op een bierviltje. Actie loopt tot en met 30 november 2022.

Knab deelt boeken Fundament van Succes uit!:
Al vanaf de eerste dag dat ik Profit First in Nederland introduceerde, is Knab een fijne partner. Bij het lanceren van mijn boek, kochten ze 100 boeken die ik aan alle aanwezigen op mijn boekfeest mocht geven. Dat was tof! Er zijn er nog 5 over. Wil jij kans maken op een van deze 5 exemplaren? Laat me dan hier weten waarom we hem naar jou moeten sturen!

Knab bank is verruit de tofste bank voor ZZP’ers. En zeker ZZP’ers die met Profit First werken! Bij Knab krijg je namelijk voor een vast bedrag per maand (wat meestal lager is dan je betaalt bij reguliere banken) voldoende zakelijke betaalrekeningen (potjes!) om Profit First toe te passen.

En dan nu een paragraaf uit mijn boek Fundament van Succes:

De vijf fases van zakelijk leiderschap

De meeste ondernemers doorlopen een aantal fases in hun ondernemersreis. Ondernemen is een proces – een proces waarin je je ontwikkelt en dat je met vallen en opstaan doorloopt. Het is ook een proces waarin bepaalde obstakels al ingetekend staan op de routekaart. Het is handig als je vooraf weet dat je die tegenkomt. Zien in welke fase jij je bevindt, maar ook weten waar je heen wilt, is belangrijk tijdens je reis als ondernemer. Als je weet waar je bent en waar je heen wilt, kun je vervolgens bepalen wat de juiste stappen zijn om daar te komen.

Bart van den Belt, een goede vriend en tevens ondernemer, auteur en spreker, reikte mij de vijf fases van zakelijk leiderschap aan. Met zijn toestemming deel ik ze. De vijf fases van zakelijk leiderschap zijn: starter, performer, manager, bedrijfsleider, zakelijk leider.

Fase 1: starter

Je start je bedrijf. Je bent aan het ontdekken wat het precies is wat je wilt doen en voor wie. In deze fase is de kans groot dat je alle klussen aanneemt die enigszins passen bij jou en bij wat je kunt. Je bent niet té kritisch, want omzet is omzet. In deze eerste fase ontdek je ook hoe je jezelf aan de buitenwereld laat zien. Je maakt een website, socialmediaprofielen en wellicht zelfs visitekaartjes. Je hebt enorm veel ideeën en energie om die in de wereld te zetten. Niet alle ondernemers komen deze startersfase door. Sommigen krijgen hun bedrijf niet van de grond. Ze stoppen. Ondernemers die doorgaan, komen na de startfase in de tweede fase, die van performer.

Fase 2: performer

Als performer bén jij je bedrijf. Je weet preciezer dan in fase 1 wat je doet en voor wie. Je maakt keuzes en je bent waarschijnlijk druk. Behalve dat je de inhoud van je werk moet doen, moet je het ook marketen en verkopen; je voert de boekhouding, updatet je website, stelt contracten op en nog veel meer. Deze fase voelt enerzijds vaak goed, want je bent druk, hebt genoeg werk en voldoende omzet en je ziet dat er vraag is naar wat jij hebt te bieden. Tegelijkertijd kan deze fase ook totaal overwhelming zijn. Omdat je alles zelf moet doen, ben je altijd aan het werk. De vrijheid – waar het je allemaal om begonnen was – is ver te zoeken.

Sommige zzp’ers blijven altijd performer. Ze blijven zzp’en en proberen de overbodige ballast (marketing, administratief werk) zo goed mogelijk te beperken of uit te besteden. Diverse zzp’ers hebben het zwaar in deze fase. Ze moeten heel hard werken, maar verdienen alsnog te weinig. Dit is een groep die vaak in het nieuws is. Het zijn de bezorgers, de bouwvakkers en verpleegkundigen. Ze bouwen geen pensioen op en zijn onvoldoende verzekerd.

Zzp’ers in de zakelijke dienstverlening (ICT , financiële sector, advocatuur) boeren vaak prima als performer. Ze vragen hoge tarieven en hebben langdurige opdrachten. Ze kunnen lekker veel declarabel werken en bouwen mooie buffers op, zodat ze ook met vakantie kunnen. Ik heb zelf een aantal jaren genoten van deze fase. Ik verdiende goed geld en had geen enkele stress. Want behalve dat ik eens per maand een flinke factuur verstuurde, had ik amper te maken met overige ‘ondernemerstaken’, zoals marketing, verkoop en het managen van een team. Een groot nadeel van performers is dat hun inkomen meestal volledig afhankelijk is van hun eigen uren. Gaan ze minder werken, dan komt er minder binnen. Ze kunnen alleen stoppen met werken als ze hun oudedagsvoorziening bij elkaar hebben gespaard.

Er is een groep ondernemers die in deze fase besluit het anders te willen. Ze willen niet langer dat zij als persoon hun bedrijf zíjn. Ze gaan naar fase 3 en worden manager.

Fase 3: manager

Als manager bouw je een organisatie. Je bouwt je team, systemen en processen. De organisatie moet uiteindelijk de waarde aan de klant leveren, niet jij als persoon. Van alle ondernemers in Nederland is 80% zzp’er en slechts 20% heeft personeel. Het is daarmee duidelijk niet vanzelfsprekend om van fase 2 door te groeien naar fase 3. De overstap naar fase 3 is dan ook niet makkelijk. Manager zijn brengt nieuwe taken en verantwoordelijkheden met zich mee, en vereist andere vaardigheden.

Zelf maakte ik zo’n jaar of vijf geleden de overstap naar deze fase, waarbij ik de rol van manager overigens overdroeg aan Sonja. Ik vond het de eerste jaren nogal een deceptie: met het hebben van een groter bedrijf waren niet ineens alle problemen opgelost. Gek genoeg had ik wel dat visioen. Ik dacht dat ondernemers van grote bedrijven het makkelijker hadden, dat het vanaf een bepaald moment ‘vanzelf’ zou gaan, dat de klanten er gewoon zouden zijn. Een beetje zoals bij Albert Heijn, waar de klanten gewoon iedere dag binnenlopen.

Natuurlijk was dit uiterst naïef. Hoe hoger mijn omzet werd, hoe hoger de druk. Want meer omzet betekent dan wel dat er meer geld binnenkomt, maar het betekent ook een veel grotere verantwoordelijkheid om de iedere maand groeiende kostenpost te dekken. Waar ik me als zzp’er enkel zorgen hoefde te maken over mijn eigen salaris, had ik ineens de verantwoordelijkheid voor de inkomens van mijn teamleden en moesten er iedere maand weer stapels facturen betaald worden. En die omzet, die komt natuurlijk niet vanzelf. Dieklanten moeten allemaal geworven worden. Toen ik zzp’er was, haalde ik klanten binnen voor ongeveer 9.000 euro per maand; nu draai ik maanden van 60.000 euro en meer. En dat moet iedere maand wéér, anders kunnen de kosten niet betaald worden. Die druk had ik onderschat. Buitenstaanders zien vaak het mooie plaatje: een goedlopend bedrijf. Maar ondertussen is er ook de druk om maand in, maand uit de omzet op peil te houden – en de angst dat het een keer niet meer lukt.

Om de stap naar fase 3 te kunnen maken, moet een ondernemer kunnen loslaten. Het meest lastige om los te laten, is het idee dat je alles zelf het best kunt. Veel ondernemers zijn ondernemer geworden omdat ze iets heel goed kunnen (de Artiesten uit de vorige paragraaf). Beter dan ‘de rest’. Ze zijn vervolgens succesvol geworden in het ‘doen’. Toch vereist de fase van manager dat ze dat idee loslaten. Zodra je in fase 3 stapt, omarm je de gedachte dat jouw dienst of product van zichzelf waardevol is, en dat de levering daarvan niet enkel en alleen door jou(w uren) hoeft te geschieden. In fase 3 bouw je een team om je heen: mensen die eigen verantwoordelijkheden krijgen en die een stukje van jouw ‘kindje’ onder hun arm nemen en op hun eigen manier laten groeien. Dit kan goed gaan, maar het gaat ook heel vaak níet goed. Ondernemers die in deze fase niet los kunnen laten, gaan micromanagen. Ze geven wel taken aan hun teamleden, maar behouden zelf de verantwoordelijkheid voor het resultaat. Ze blijven besluiten nemen en genomen besluiten herzien. Ze belemmeren hiermee de groei van hun bedrijf en gaan lijden onder de druk, want die is alleen maar toegenomen. Ze moeten namelijk niet alleen hun eigen boterham verdienen, maar ook nog die van hun teamleden. En omdat ze enkel taken overdragen en geen verantwoordelijkheden, krijgen ze niet minder maar eerder meer werk. Waarschijnlijk krijgen ze ook te maken met een ontevreden en slecht functionerend team, dat vervolgens gemanaged moet worden …Ook in fase 3 stranden veel ondernemers. Het beschikken over een team levert ze geen tijd en geld op, maar kost geld en geeft stress.

Het is niet wat ze ervan verwacht hadden. Ze zeggen letterlijk: ‘Ik kan het beter zelf doen’ en sommigen kiezen daar dan ook voor. Ze nemen afscheid van hun team en worden weer de performer uit fase 2. Andere ondernemers krijgen fase 3 in de vingers en plukken er de vruchten van. Ze hebben hun organisatie (het geheel van team, systemen en processen) dusdanig op orde dat hun bedrijf ook draait zonder hun voortdurende aandacht. Hun bedrijf kan nog niet zónder hen, maar heeft wel minder van hun aandacht nodig. Een goede fase 3-ondernemer is zich sterk bewust van de elementen waarin zijn bijdrage essentieel is, maar weet ook met welke zaken hij zich niet moet bemoeien. Wat die elementen zijn, is voor iedereen anders.

Wij doen het goed in fase 3. De organisatie (het geheel van team, systemen en processen) levert waarde. Ik als persoon heb daar een rol in, maar ik doe daar lang niet alles in. Als ik op vakantie ben, een boek schrijf of in de sportschool sta, worden de klanten gewoon bediend en maken we gewoon omzet. De taken en verantwoordelijkheden van ieder teamlid zijn volstrekt helder. Iedereen weet wat ze wél, en ook wat ze níet moet doen. Spreken, schrijven en creëren van nieuwe content zijn mijn drie belangrijkste taken. Sonja zorgt dat het bedrijf draait en dat iedereen (inclusief ikzelf) doet wat ze moet doen. Maja, Miranda en Machteld zijn onze drie coaches. Zij zorgen dat onze klanten op de juiste momenten de juiste begeleiding krijgen op weg naar de volgende stap. Patricia is onze VA. Ze neemt de meeste administratieve taken voor haar rekening (zo zorgt ze dat jij deze mail ontvangt). Sonja en ik zetten de strategische plannen neer. Ik doe het gros van de sales. Sonja neemt een deel voor haar rekening en een deel van de omzet komt via partners en rechtstreeks via onze website.

Veel ondernemers zijn dusdanig happy in fase 3 dat dit hun eindfase is. Andere zetten de stap naar fase 4. (Fase 4 en 5 leg ik kort uit in het boek).

Thinking time:

• Waar sta jij met je bedrijf? In welke fase zit je?
• En: wat wil je? Wil je naar de volgende fase? Of ben je blij waar je nu staat met je bedrijf?
• Wat is ervoor nodig om naar de volgende fase te stappen? Wat moet je ontwikkelen? Waar moet je mee stoppen?

Ik geef je met het boek Fundament van Succes de handvatten om te groeien naar fase 3 en fase 4. De stap van fase 1 naar fase 2 heb je waarschijnlijk al gezet, en anders kom je daar vanzelf De stap naar fase 5 is er eentje die buiten het bestek van dit boek valt.

Verder lezen? Bestel dan hier het boek Fundament van Succes (affiliatelink) je krijgt er in de maand november 2022 gratis het boekje ‘Zet het op een bierviltje’ bij!

Of reageer op mijn post op Linkedin en je maakt kans op een van de 5 gratis exemplaren van Knab!